برآورد تابع تقاضای گاز طبیعی در بخش های خانگی، صنعت و حمل و نقل در ایران (سال های 89-1350)

با توجه به ذخایر فراوان گاز در کشورمان و وابستگی کنونی کشور به درآمدهای نفت و گاز و پیش-بینی کاهش درآمدزایی این بخش در آینده، ضرورت جایگزینی نفت با گاز و سایر حامل های انرژی امری اجتناب ناپذیر و توسعه منابع گازی کشور و بهره برداری بهینه از آن با توجه به نیازهای فزاینده انرژی کشور به گونه ای موثرتر از گذشته ضروری است. در این تحقیق تابع تقاضای گاز طبیعی در بخش های خانگی، صنعت و حمل و نقل در سال های 89-1350 بررسی و تجزیه و تحلیل شده و از آنجا که مصرف گاز طبیعی در بخش حمل و نقل تا قبل از سال 1378، صفر بوده است؛ لذا تحلیل مربوط به این بخش در سال های 89-1378 به صورت فصلی انجام گرفته است. الگوی انتخابی برای تخمین تابع تقاضا، الگوی اتورگرسیون می باشد که در آن متغیر وابسته با یک دوره تأخیر به صورت متغیر مستقل وارد تخمین می گردد. مزیت عمده این روش آن است که علاوه بر کشش های کوتاه مدت، کشش های بلندمدت را نیز قابل محاسبه می سازد. تخمین تابع تقاضا با استفاده از نرم افزار eviews6 و به روش تخمین اقتصاد سنجی ols انجام شده است. نتایج عمده تحقیق حاکی از آن است که قیمت گاز طبیعی در کوتاه مدت بی کشش است. علت آن می تواند پایین بودن قیمت گاز طبیعی و نداشتن جانشین قوی برای این حامل انرژی باشد. با توجه به کشش های درآمدی، گاز طبیعی در بخش خانگی و حمل و نقل، یک کالای ضروری و در بخش صنعت یک کالای لوکس می باشد. این امر می تواند به دلیل بالاتر بودن قیمت گاز در بخش صنعت نسبت به سایر بخش ها باشد. همچنین کشش های متقاطع در هر سه بخش مثبت به دست آمده است که بیانگر جانشین بودن گاز طبیعی با حامل های انرژی مورد بررسی در این تحقیق می باشد. در انتها، کشش های قیمتی و درآمدی بلندمدت در بخش خانگی و حمل و نقل نشان می دهد که قیمت گاز در بلندمدت بر خلاف کوتاه مدت باکشش است و در بخش خانگی در بلندمدت، تقاضا کنندگان گاز طبیعی، به افزایش یا کاهش درآمد واکنش بیشتری نشان می-دهند.